In het werken met mensen die kwetsbaarheid meedragen — of dat nu in therapie, onderwijs, coaching, welzijnswerk, of sociaal werk is — komen professionals vaak ongrijpbare spanningen en dynamieken tegen in de dagelijkse praktijk. Het gevoel dat iets in het contact niet klopt, een plotselinge irritatie, terugtrekking of verwarring, duidt vaak op projectieve identificatie: een onbewust proces waarbij mensen gevoelens of delen van zichzelf bij een ander ‘leggen’. Die ander voelt of handelt vanuit die projectie, zonder precies te weten wat er gebeurt. Dit fenomeen speelt zich niet alleen af tussen begeleider en cliënt, maar is juist ook in het contact tussen cliënten onderling, binnen teams, en in allerlei dagelijkse interacties zichtbaar.
Projectieve identificatie in de dagelijkse praktijk
Neem bijvoorbeeld een klaslokaal waar een leerling worstelt met faalangst en dit onbewust projecteert op een leerkracht. De docent voelt ineens een onverklaarbare spanning of weerstand die niet direct bij hem hoort, maar die wel het contact beïnvloedt. Of denk aan een team in een zorginstelling waar collega’s onbewust rollen aannemen als ‘redder’, ‘aanklager’ of ‘slachtoffer’, waardoor communicatie vastloopt. Ook in gezinnen kunnen projectieve processen dagelijks leiden tot misverstanden en escalaties, bijvoorbeeld wanneer een kind angst of boosheid op een ouder projecteert, die daardoor onbedoeld reageert vanuit deze emoties.
De kracht van TSM-psychodrama in het dagelijkse werk…
Continue reading Psychodrama: het lichaam spreekt vóór de woorden